Bu proje “Şanlıurfa Neolitik Dönem Araştırmaları Projesi” kapsamı altında başlatılan bir proje olup, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izinleri ve Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile Doç. Dr. Fatma Şahin tarafından yürütülmektedir. 2021 yılında başlanan projenin ilk sezon arazi çalışmaları Mayıs-Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Şanlıurfa Bölgesi’nde şimdiye kadar yapılan arkeolojik araştırmalar, Neolitik Dönem’de avcı-toplayıcı ilk yerleşik toplulukların daha çok yüksek platolarda ve yamaçlarda var olduğuna işaret etmektedir. Özellikle T-biçimli dikilitaşların yer aldığı Göbeklitepe ve Karahantepe gibi yerleşmeler bölgede bilinmekle birlikte yüksek noktalardaki insan hareketliliği henüz yeterince araştırılmamıştır. Bu durum göz önüne alındığında Şanlıurfa merkez ve çevresinde Tarihöncesi Dönemler için detaylı bir araştırma yapılması gerekli görülmüştür .
Proje kapsamında konularında uzman bilim insanlarıyla birlikte disiplinlerarası yaklaşımlarla sürdürülen yüzey araştırması çalışmaları, Tarihöncesi Dönemlerin bütünlükçü bir şekilde ele alınmasını sağlayarak ‘Göbeklitepe Kültürü’ olarak adlandırılan arkeolojik süreçlere ışık tutacaktır.
ŞAYA Projesi Şanlıurfa İli merkez ilçelerinden Karaköprü, Eyyubiye ve Akçakale İlçelerini kapsamaktadır. Harran Ovasının batısında kalan bu kesim Akeramik Neolitik Dönem de avcı -toplayıcı yerleşik toplulukların yaşadığı yüksek dağlık alanlardır. 2021 yılı çalışmalarında toplam 26 köy/mezra ziyaret edilmiştir ve 38 yeni yerleşme tespit edilmiştir. Bu yerleşmeler değerlendirildiğinde beş farklı yerleşme modeli saptanmıştır. Bu yerleşmeler Paleolitik ve Pre-Pottery Neolithic dönemlere tarihlendirilmiştir.
ŞAYA 2021 Çalışmalarında Tespit Edilen Yerleşme Modelleri
Paleolitik Dönem Açık Hava Yerleşmeleri
.png)
.png)
Paleolitik Dönem Mağaraları
.png)
Akeramik Neolitik Dönem Yerleşmeleri
